ترون (Tron) نوعي سيستم سرگرمي غيرمتمرکز و پلتفرمي براي اشتراک گذاري محتوا است که با استفاده از تکنولوژي بلاک چين و شبکه همتا به همتا کار ميکند. اين پروتکل به تمامي کاربران امکان انتشار، ذخيره سازي و مالکيت ديتا و محتوا را بصورت کاملاً رايگان، غيرمتمرکز و خودکار ميدهد.
ميتوانيد Tron را به عنوان نسل بعدي شبکه هاي اجتماعي در نظر بگيريد که با استفاده از آن ميتوانيد محتوا توليد کنيد و آن را با ديگر افراد در هر نقطه از دنيا به اشتراک بگذاريد. ترونيکس يا TRX واحد اصلي حساب ها در بلاک چين ترون است و در واقع پولي است که براي توليد محتوا به شما داده ميشود. اين ارز رمزنگاري شده با نماد TRX شناخته ميشود. در اين مقاله ما شما را با ارز ديجيتال ترون و ويژگي هاي مختلف آن آشنا خواهيم نمود.
ترون چيست؟
ترون (Tron) يکي از جاهطلبانهترين پروژهها در فضاي کنوني ارزهاي ديجيتال و بلاک چين است. هدف ترون ساخت يک اينترنت واقعا غيرمتمرکز است. پروتکل ترون در ميان بزرگترين سيستمهاي اجرايي مبتني بر بلاک چين دنيا قرار دارد.
به ادعاي تيم ترون اين شبکه بسيار مقياسپذير، داراي توان اجرايي بالا بوده و قادر است تا طيف وسيعي از برنامههاي غيرمتمرکز را پشتيباني کند. به برنامههايي که روي بلاک چين و با استفاده از قراردادهاي هوشمند اجرا ميشوند، برنامه غيرمتمرکز يا دياپ (Dapp) ميگويند. اين برنامهها پس از اجرا بدون نياز به واسطهها و بدون احتمال از کار افتادن، به حيات خود ادامه ميدهند.
شبکه ترون مدعي است که در حال حاضر ظرفيت انجام 2,000 تراکنش بر ثانيه با کارمزد نزديک صفر را دارد، در حالي که اتريوم و بيت کوين به ترتيب 15 و 7 تراکنش در ثانيه انجام ميدهند. ترون اميدوار است تا اکوسيستمي بسازد که همه بتوانند در تمام نقاط دنيا تمام نيازهاي خود بر روي اينترنت را به صورت غيرمتمرکز و بدون واسطه انجام دهند.
مانند اتريوم با ترون ميتوانيد قرارداد هوشمند، برنامههاي غيرمتمرکز و توکن بسازيد. دو استاندارد ايجاد توکن در ترون به نامهاي TRC-10 و TRC-20 وجود دارد. وبسايت رسمي ترون درباره اين دو مفهوم مينويسد:
استاندارد TRC-10 بدون استفاده از ماشين مجازي ترون (TVM) توسط بلاک چين ترون پشتيباني ميشود. از سوي ديگر TRC-20 استانداردي است که براي قراردادهاي هوشمند ترون با استفاده از ماشين مجازي ترون (TVM) کاربرد دارد. اين استاندارد از نظر ساختاري با ERC-20 قابل قياس است. توکنهاي TRC-10 ميتوانند با هزينه 1024 واحد TRX روي شبکه ترون صادر شوند. براي ساخت اين نوع توکن نياز به دانش برنامه نويسي خاصي نيست.
يکي از شناخته شده ترين توکنهايي که تاکنون روي ترون ساخته شده است، توکن بيت تورنت (BTT) است. اين توکن از نوع TRC-10 است. براي قراردادهاي هوشمند پيشرفته بايد از استاندارد TRC-20 استفاده شود.
ارز ديجيتال ترون (TRX)
ارز ديجيتال ترون با واحد اختصاري TRX، ارز داخليِ بلاک چين ترون است که در زمان نگارش اين مطلب در رده 11 برترين ارزهاي ديجيتال دنيا قرار دارد. اين توکن در سپتامبر سال 2017 و پس از اولين ICO موفق ترون ساخته شد. در آن ICO ترون توانست 70 ميليون دلار سرمايه جذب کند. در ابتدا TRX توکني روي شبکه اتريوم يا همان پروتکل ERC-20 بود و پس از فعال شدن بلاک چين ترون در 25 ژوئن 2018، روي شبکه اصلي آمد.
ترون برخلاف اغلب ارزهاي ديجيتال ديگر، قابل استخراج نيست و تاييد تراکنشها از طريق الگوريتم اثبات سهام نمايندگي شده (DPoS) انجام ميشود که درباره آن در ادامه توضيح دادهايم. تعداد کل توکنهاي ترون 100 ميليارد واحد بوده که در زمان نگارش اين پست حدود 66.6 ميليارد واحد از آن در گردش است.
تاريخچه و تيم ترون
ترون ايده يک کارآفرين چيني و جوان به نام جاستين سان (Justin Sun) است. جاستين سان قبل از ترون روي ريپل کار ميکرده است. شرکتهاي چيني بزرگي مانند بيت مين که غول خريد ماينر است کيوتم، بايننس و FBG Capital از او حمايت به عمل آوردهاند.
دومين شخصيت مهم در تيم ترون لوشن چن (Lucien Chen) است. او که از کارمندان ارشد شرکتهاي بزرگي چون تنسنت (Tencent) و عليبابا بوده است، اکنون رهبر بخش فني ترون بوده و در رمزنگاري، تبليغات، الگوريتمنويسي و بيگ ديتا سابقه فعاليت داشته است.
درباره بقيه اعضاي تيم ترون، اطلاعاتي زيادي در دسترس نيست. وبسايت ترون ادعا ميکند بيش از 100 کارمند در اختيار دارد که سابقه فعاليت در شرکتهايي همچون بايدو، تنسنت و عليبابا را دارند. ترون براي تحقق اهداف خود در جولاي 2018 بيت تورنت که بزرگترين پلتفرم اشتراک داده جهان است را خريداري کرد.
توکنهاي اوليه ترون (TRX) که مبتني بر اتريوم بودند در آگوست 2017 با قيمت 0.0019 دلار عرضه شدند و 70 ميليون دلار براي بنياد توسعه دهنده شبکه سرمايه به بار آورند. در ماه مي 2018 شبکه اصلي ترون راهاندازي شد و سپس در ژوئن همان سال توکنهاي ERC-20 به توکنهاي رسمي شبکه ترون تبديل شدند.
ترون چگونه کار ميکند؟
ساختار و معماري ترون بسيار پيچيده و بحث برانگيز است.ويتاليک بوترين، خالق اتريوم ساختار ترون را خلاف اصل تمرکززدايي دانسته است و اخيرا هم يکي از اعضاي سابق بنياد ترون ادعا کرده که اين شبکه ديگر غيرمتمرکز نيست. در اين بخش سعي ميکنيم به زبان ساده معماري و نحوه اجماع در شبکه ترون را توضيح دهيم.
معماري ترون
ترون از يک معماري سه لايه در شبکه خود بهره ميبرد. اين سه لايه عبارتند از:
- لايه ذخيرهسازي (Storage layer)
- لايه هسته (Core layer)
- لايه برنامه کاربردي (Application layer)
لايه ذخيره سازي
پروتکل ذخيرهسازي توزيع شده ترون براي ذخيره سازي بلاک و ذخيرهسازي حالت طراحي شده است. بنابر گفته تيم ترون، نظريه ديتابيس گراف در طراحي لايه ذخيره سازي گنجانده شده است تا گوناگوني ذخيره داده به معناي واقعي امکان پذير شود.
لايه هسته
ماژول قرارداد هوشمند، ماژول مديريت حساب و ماژول اجماع در داخل لايه هسته قرار دارند. زبان برنامه نويسي قراردادهاي هوشمند ترون جاوا (Java) بوده و قرار است که زبانهاي برنامه نويسي ديگر هم اضافه شوند. همچنين نوع اجماع در ترون، اثبات سهام نمايندگي شده (DPOS) است.
لايه برنامه کاربردي
توسعه دهندگان ميتوانند از واسطهاي کاربري (اينترفيسها) براي ساخت برنامههاي غيرمتمرکز و سفارشيسازي کيف پولها بهره ببرند.
انواع نود در شبکه ترون
در شبکه ترون سه نوع نود تعريف شده است که عبارتند از:
1- نودهاي شاهد نماينده? ارشد (Super Representative Witness) – به اختصار فولنودهاي SR
2- فولنود (Full Node)
3- ساليديتي نود (Solidity Node)
فولنودهاي SR وظيفه توليد بلاک را دارند و در حقيقت از تاييد تراکنشها در عمل اثبات سهام، سود ميبرند. نود SR شدن يک سري شرايط بسيار خاص را ميطلبد. همين موضوع باعث شده تا بر سر مدل حاکميتي در ترون بحث و جدلهاي فراوان شکل بگيرد.
فولنودهاي معمولي وظيفه ارائه API و انتشار تراکنشها و بلاکها را بر عهده ميگيرند.
ساليديتي نودها هم بلاکهاي قطعي (irrevocable blocks) را همگامسازي ميکنند و همچنين API هاي استعلام را ارائه ميدهند.
اجماع و توليد بلاک در ترون
ترون بر خلاف بسياري از ارزهاي ديجيتال (مثل بيت کوين و اتريوم)، مبتني بر ماينينگ و اثبات کار نيست. همانطور که احتمالا ميدانيد در فرايند ماينينگ داوطلبان ميتوانند سخت افزارهاي کامپيوتري خود را براي انجام محاسبات در اختيار شبکه قرار دهند و کسب درآمد کنند. با استفاده از اين روش انگيزشي، حملات از شبکه دفع ميشود و امنيت آن حفظ ميگردد.
با اين حال يکي از مشکلات اساسي ماينينگ، در حال حاضر مصرف برق بالاي آن است. همچنين نياز به خريد دستگاه استخراج هم يکي ديگر از مسائلي است که در نظر گرفته ميشود. از سوي ديگر به عقيده تيم ترون امکان انحصاري شدن ماينينگ در آينده وجود دارد و کساني که هيچ اعتقادي به يک ارز ديجيتال ندارند هم ميتوانند بخش بزرگي از عمليات ماينينگ را در دست گيرند.
يکي از راهکارهايي که براي جلوگيري از هدر رفت انرژي و انحصاري شدن ماينينگ پيشنهاد شده، الگوريتم اثبات سهم (Proof of Stake – POS) است. در فرايند اثبات سهام، دارندگان واحدهاي يک ارز ديجيتال ميتوانند با اختصاص دارايي خود به شبکه، در عمل توليد و تاييد بلاک مشارکت و کسب درآمد کنند. با اين روش علاوه بر اينکه نيازي به مصرف برق و خريد سخت افزار نيست، تنها کساني مشارکت خواهند کرد که واحدهاي يک ارز ديجيتال را بخرند.
به عقيده تيم ترون الگوريتم اثبات سهام به خودي خود مشکل ساز خواهد بود و بايد اين الگوريتم را در جهت بهبود شبکه، سفارشيسازي کرد. به اعتقاد آنها در اثبات سهام معمولي، افراد ثروتمند شانس بيشتري براي توليد بلاک دارند و ممکن است تاثيرگذاري آنها به حدي بالا برود که شبکه را به خطر بياندازد.
ترون از الگوريتم اثبات سهام نمايندگي شده (Delegated Proof of Stake – DPoS) بهره ميبرد. در اين الگوريتم همه در توليد بلاک و تاييد تراکنشها نقش ندارند و به جاي آن 27 نماينده از کل شبکه در کار توليد بلاک شرکت و کسب درآمد ميکنند. در واقع همه دارندگان توکن TRX ميتوانند به نامزدهاي نمايندگي راي بدهند و در نهايت 27 نماينده براي توليد بلاک انتخاب ميشود. اگر نمايندهاي قصد خراب کاري داشته باشد، آفلاين شود يا هر چيز ديگري، خيلي سريع با راي جامعه، نماينده ديگري جايگزين ميشود. براي نامزد شدن در انتخابات، يک سري شرايط خاص وجود دارد که يکي از آنها پرداخت 9,999 واحد ترون (TRX) است. رايگيري هر 6 ساعت يکبار دوباره انجام و ليست نمايندگان بهروز ميشود. ترون سيستم خود را نوعي دموکراسي واقعي ميداند که در آن شهروندان يک جامعه براي بهبود وضعيت خود به نمايندگان واجد شرايط راي ميدهند. نمايندگان از نوع نودهاي ارشد (Super Representative Witness) هستند که در بالا توضيح دادهايم.
زمان بلاک ترون 3 ثانيه بوده و پاداش بلاک آن 32 واحد TRX است. به طور کلي سالانه 336,384,000 واحد ترون (TRX) به نمايندگان منتخب تعلق ميگيرد. همچنين بين 127 نامزد نمايندگي هم هر 6 ساعت 115,200 واحد TRX توزيع ميشود. ميزان راي دريافتي در ميزان پاداش دريافتي موثر است.
براي اينکه کاربران بتوانند در رايگيري شرکت کنند بايد چيزي به نام TronPower يا به اختصار TP داشته باشند. براي بدست آوردن TP افراد جامعه بايد توکنهاي TRX خود را به شبکه اختصاص دهند يا به اصطلاح فريز کنند. هر واحد TRX برابر با يک TP است.
طبق اعلام بنياد ترون تا ژانويه سال 2021 اين شبکه تورم نخواهد داشت اما پس از آن هر سال به طور خودکار يک درصد کوچکي از تورم را شاهد خواهيم بود. ويتاليک بوترين، خالق اتريوم به شدت منتقد روش اجماع ترون و اياس بوده و ميگويد که اين روش چيزي جز انحصار نيست. با اين حال ما بي طرفي را حفظ ميکنيم و نتيجهگيري را به عهده شما کاربران عزيز ميگذاريم.
کيف پول ترون
ارز ديجيتال ترون هماکنون روي شبکه اصلي فعاليت ميکند بنابراين مثل گذشته نميتوان از کيف پول هاي اتريوم براي ذخيره ترون استفاده کرد و بايد از کيف پولهاي مخصوص ترون استفاده شود. وبسايت رسمي ترون چندين و چند کيف پول مختلف براي ذخيره TRX را معرفي کرده است که در ادامه به معرفي سه مورد از معتبرترين و محبوبترين آنها ميپردازيم. توجه داشته باشيد که کيف پولهاي سخت افزاري، بهترين گزينه براي ذخيره ترون هستند اما از آنجايي که بايد اين کيف پولها را خريداري کرد ما تنها به معرفي نرم افزارهاي رايگان و قابل دانلود ميپردازيم. در حال حاضر کيف پول سخت افزار لجر از ترون پشتيباني ميکند.
کيف پول ترون لينک (TronLink) – موبايل و افزونه کروم
ترون لينک يکي از کيف پولهاي معتبر ترون بوده که توسط وبسايت رسمي ترون معرفي شده است. اين کيف پول را ميتوان بر روي گوشي موبايل و دو سيستم عامل اندرويد و iOS نصب کرد. همچنين با دانلود افزونه اين کيف پول روي مرورگر گوگل کروم هم قابليت نصب وجود دارد.
کيف پول اتميک والت (Atomic Wallet) – دسکتاپ و موبايل
اتميک والت يکي ديگر از کيف پولهاي امن و معتبر براي ذخيره ترون است. اين کيف پول به جز ترون از چندين ارز ديجيتال و توکن مختلف هم پشتيباني ميکند. شما ميتوانيد از اين نرم افزار روي موبايل يا کامپيوتر شخصيتان استفاده کنيد.
کيف پول تراست والت (Trust Wallet)
کيف پول تراست والت متعلق به شرکت بايننس است و به صورت کاملا امن ميتواند از داراييهاي ديجيتال شما نگهداري کند. اين کيف پول علاوه بر ترون از بيت کوين، اتريوم، لايت کوين و چندين کوين و توکن ديگر پشتيباني به عمل آورده است. اين کيف پول بر روي سيستم عاملهاي موبايل اندرويد و iOS قابل نصب است.
خريد ترون
ترون که قابل استخراج با ماينر نيست يکي از آن ارزهاي ديجيتالي است که تقريبا تمام صرافيهاي بزرگ و معتبر از آن پشتيباني ميکنند. براي خريد مستقيم ترون با ريال بايد از طريق سايتهاي آنلاين داخلي اقدام کنيد. با اين حال، بيشتر سايتهاي ايراني در حال حاضر فقط بيت کوين يا اتريوم ميفروشند. در صورت موجود بودن ترون در اين سايتها حتما از معتبر بودن صرافي اطمينان حاصل کنيد.
ليست صرافيهاي خارجي که ترون را براي خريد و فروش قرار دادهاند را ميتوان از سايت کوين مارکت کپ مشاهده کرد. بايد توجه داشته باشيد که به دليل مسائل تحريم، پيش از انتخاب يک صرافي از مشکل نداشتن آن با کاربران ايراني اطمينان حاصل کنيد.
سخن پاياني :
ترون در طول عمر کوتاه خود ثابت کردهاست که با جمع آوري ايدههاي مختلف و بهرهگرفتن از آنها، پتانسيل خوبي براي رشد دارد. ازسويديگر، بهنظر ميرسد که برخلاف تيم توسعهدهنده ارزهاي رمزپايهاي نظير اتريوم، کمتر دغدغه کشف روشهاي جديد را دارد و بهنوعي ميتوان گفت که به جمع کردن ايدههاي جذاب در کنار هم و به رشد در بازار ارزهاي رمزپايه ميانديشد.
ازسويديگر، بسياري از کسبوکارهاي مختلف در کشور پهناور و پرجمعيت چين از بنياد ترون و ارز رمزپايه آن حمايت ميکنند. اين امر ميتواند پتانسيل ورود چندصد ميليون کاربر به پلتفرم ترون را پديد آورد.